Izlivnici na bazi alumo-grafitnog vatrostalnog materijala u procesu kontinuiranog livenja čelika

Apstrakt

Izlivnici su oblikovani delovi od vatrostalnog materijala i koriste se za livenje čelika u procesu kontinuiranog livenja. Čelik se lije iz međulonca u kristalizator kroz izlivnik.Uloga izlivnika je da štiti čelik od oksidacije i da obezbedi ravnomeran protok čelika pri livenju. Izlivnici se proizvode od vatrostalnog materijala različitog sastava.U početku primene izlivnika pri uvođenju postupka kontinuiranog livenja, korišćeni su beli izlivnici na bazi stopljenog kvarca. Beli izlivnici su korišćeni prvenstveno za livenje jedne vrste čelika. Alumo-grafitni izlivnici su druga vrsta izlivnika koji se koriste za livenje svih vrsta čelika. Osetljivi su na termošokove, pa se pre upotrebe moraju zagrevati u posebnim uređajima za zagrevanje na temperaturi od 1000°C-1100°C. Alumo-grafitni izlivnici se proizvode posebnim postupkom izostatičkog presovanje. Ovi izlivnici se uspešno koriste i danas. Izlivnici su pri livenju u kontaktu sa čelikom s unutrašnje strane zida, a sa spoljašnje strane zida sa livnim prahom i troskom formiranom u kristalizatoru. Na kontaktu sa čelikom na unutrašnjoj strani zida alumo-grafitnog izlivnika ponekad se javlja unutrašnja erozija, ali se češće formira nalep. Na spoljašnoj strani zida izlivnika javlja se erozija izlivnika nastala usled dejstva livnog praha i troske. Sve tri pojave utiču na izdržljivost izlivnika. Spoljašnja erozija smanjuje debljinu zida izlivnika i izaziva pucanje izlivnika. Sa druge strane formirani nalep smanjuje prečnik otvora izlivnika što dovodi do smanjenja protoka čelika i izbacivanja izlivnika iz procesa eksploatacije.U zavisnosti od vrste čelika koji se lije, mineralnog sastava livnog praha, kvaliteta alumo-grafitnog izlivnika, dizajna izlivnika, tehnoloških parametara i samog tehnološkog procesa pojaviće se unutrašnja, spoljašna erozija ili nalep na unutrašnjem zidu izlivnika. Svaka od nabrojanih pojava utiče na vek trajanja alumo-grafitnog izlivnika.Rad je imao za cilj da prikaže i objasni na nekoliko karakterističnih primera pojave i uzroke smanjenog veka trajanja alumografitnog izlivnika.