Usvajanje, translokacija i bioakumulacija vanadijuma u ekosistemu Skadarskog jezera, Crna Gora

Apstrakt

Skadarsko jezero je visoko ranjivi ekosistem pogođen različitim vrstama antropogenih pritisaka. Poslednjih nekoliko godina, interesovanje za vanadijumom (V) je poraslo zbog nekoliko negativnih uticaja na životnu sredinu. Naše istraživanje ima za cilj da odredi sadržaj V po frakcijama sedimenta i procijeni njegovu bioraspoloživost, uključujući analizu odnosa sadržaja u sedimentu, vodi i makrofitima i raspodjeli u biljnim tkivima. Zabilježen je nizak sadržaj vanadijuma u vodi. U sedimentu Skadarskog jezera nađene vrijednosti su u opsegu od 18.1 do 49.5 mg kg-1. Najveće količine V (11.8 mg kg-1) nalaze se u kristalnim rešetkama minerala (rezidualna frakcija), tako da je V znatno imobilisan u sedimentu jezera. Na osnovu izračunatih geohemijskih parametara može se zaključiti da sediment Skadarskog jezera nije zagađen V i da je pod niskim rizikom na svim istraživanim lokacijama. U tkivima ispitivanih makrofita srednja vrednost sadržaja V, u odnosu na lokaciju i vrijeme uzorkovanja, je u opsegu 0.05-8.15 mg kg-1 suvog dijela biljke. Proučavane makrofite su pokazale nizak kapacitet bioakumulacije za V. Zabilježen je različit sezonski trend koncentracije V u makrofitima. I translokaciona sposobnost između pojedinih dijelova biljaka je različita i zavisi od vrste makrofita.